اثر نوع و مقدار کود نیتروژن بر سبز شدن و رشد گندم (triticum aestivum) و علف های هرز یولاف وحشی (avena fatua) و سلمه تره (chenopodium album)

مدیریت تغذیه ای گیاهان زراعی یکی از مهم ترین اجزاء مدیریت تلفیقی علف های هرز می باشد که عملکرد محصول را حفظ کرده و در طول زمان عملکرد علف های هرز را کاهش می دهد. کود نیتروژن یکی از عوامل زراعی مهم می باشد که اثر قابل توجهی بر شاخص های رشد دارد به نحوی که با انتخاب نوع و میزان مناسب کود نیتروژن می توان به ترکیب متعادلی از شاخص های رشد در سایه انداز گیاهی دست یافت و زمینه بهبود عملکرد را فراهم آورد. در این راستا به منظور بررسی تأثیر منابع آمونیومی و نیتراتی کود نیتروژن و سطوح مختلف آن و تأثیر این عوامل بر برخی ویژگی های رشدی گندم، یولاف-وحشی و سلمه تره، آزمایش گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند در سال 1391 انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل سه نوع کود نیتروژن (نیترات کلسیم، سولفات آمونیوم و اوره) و شش سطح مختلف نیتروژن از کودهای مورد نظر (صفر، 40، 80، 120، 180 و 240 میلی گرم بر کیلوگرم خاک) بود. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که بیشترین ارتفاع در گندم، یولاف وحشی و سلمه تره به ترتیب در اثر مصرف سطح 180 میلی گرم با منبع آمونیومی، 240 میلی گرم با منبع نیتراتی و 40 میلی گرم با منبع نیتراتی بدست آمد. حداکثر مقدار وزن خشک ریشه برای گیاهان مزبور نیز به ترتیب در سطح 80 و 40 میلی گرم منبع آمونیومی و 120 میلی گرم منیع نیتراتی مشاهده شد. همچنین در صفات وزن خشک اندام هوایی و سطح برگ به ترتیب در اثر مصرف 120 میلی گرم منبع آمونیومی، 80 و 240 میلی گرم منبع نیتراتی برای سه گیاه حاصل شد. بیشترین غلظت نیتروژن اندام هوایی در گندم و یولاف وحشی با منابع آمونیومی در اثر مصرف 240 میلی گرم و در سلمه تره با منبع نیتراتی در اثر مصرف 240 میلی گرم بدست آمد. همچنین در همه صفات کمترین اثر مربوط به شاهد بود. در بین صفات مورد بررسی در گندم، نوع کود بر ارتفاع و وزن خشک ریشه و در علف هرز سلمه تره نوع کود و سطوح کودی هیچ کدام بر غلظت نیتروژن اندام هوایی اثر معنی داری نداشتند. بجز برای صفت ارتفاع در گندم، تمام اثرات متقابل نوع کود و سطوح کود بر صفات مورد بررسی معنی دار شدند. بر طبق نتایج این آزمایش، کاربرد 120 میلی گرم کود نیتروژن با منبع آمونیومی (سولفات آمونیوم) می تواند بیشترین رشد رویشی و در نتیجه بیشترین افزایش عملکرد را در پی داشته باشد. همچنین کاربرد 40 میلی گرم کود نیتروژن با منبع آمونیومی برای هر دو علف هرز یولاف وحشی و سلمه تره می تواند حداقل رشد را به دنبال داشته باشد.